21.10.2024
122
SWOT analizi, təşkilatın və ya layihənin mövcud vəziyyətini təhlil etmək üçün ən təsirli alətlərdən biridir. SWOT qısaltması dörd əsas komponenti ifadə edir: Strengths (Güclü tərəflər), Weaknesses (Zəif tərəflər), Opportunities (Fürsətlər) və Threats (Təhlükələr). Bu dörd amil təşkilatın həm daxili potensialını, həm də xarici mühitlə əlaqəsini nəzərə alaraq strateji planlaşdırma prosesini təşkil edir.
Bu analiz vasitəsilə şirkətlər, fərdi sahibkarlar və hətta şəxslər öz mövqelərini dərk edə bilirlər. Güclü tərəflər vasitəsilə hansı üstünlüklərə malik olduğunuzu müəyyənləşdirirsiniz, zəif tərəfləri təhlil edərək hansı sahələrdə inkişaf etməli olduğunuzu başa düşürsünüz, fürsətlərə baxaraq böyümə potensialını müəyyənləşdirirsiniz və təhlükələri təhlil edərək risklərdən qaçmağa çalışırsınız.
SWOT analizinin təməlini təşkil edən dörd komponent çox vacibdir və hər biri biznes və ya layihənin müxtəlif aspektlərini nəzərə alır.
Güclü tərəflər bir şirkətin rəqiblərə qarşı üstünlük qazandıran cəhətlərini əks etdirir. Bu daxili amillər, şirkətin daha güclü performans göstərməsi üçün əsasdır. Şirkətinizin hansı sahələrdə digərlərindən üstün olduğunu bilmək, bu üstünlükləri strateji qərarlar qəbul edərkən istifadə etməyə imkan verir. Nümunə olaraq:
Zəif tərəflər şirkətin daxili proseslərindəki problemləri və ya məhdudiyyətləri əks etdirir. Zəif cəhətlər çox vaxt rəqiblərə qarşı geridə qalmağınıza səbəb olur. Bunlar işin inkişafı üçün aradan qaldırılmalı olan məqamları göstərir. Zəif cəhətləri müəyyən etmək, bu sahələrdə təkmilləşdirmələr etməyə və daha güclü olmaq üçün strategiyalar qurmağa kömək edir. Məsələn:
Fürsətlər, xarici mühitdən şirkətinizə üstünlük qazandıra biləcək potensial imkanları təmsil edir. Bazarın tələblərində və ya texnologiyada dəyişikliklər baş verəndə, bu dəyişikliklər şirkətiniz üçün yeni imkanlar yarada bilər. Hər fürsət, şirkətin irəliləməsi və böyüməsi üçün açıq bir qapıdır. Fürsətləri tanımaq və onlardan faydalanmaq üçün daimi analiz aparmaq lazımdır. Nümunələr:
Təhlükələr xarici amillərdən irəli gələn və şirkətin fəaliyyətinə mənfi təsir edə biləcək riskləri təmsil edir. Rəqabətin artması, qanunvericilik dəyişiklikləri, iqtisadi çətinliklər kimi faktorlar təhlükələrə misaldır. Bu təhlükələri əvvəlcədən müəyyən etmək və onlara qarşı hazırlıq planı qurmaq vacibdir. Nümunələr:
SWOT analizi hər bir şirkət üçün kritik əhəmiyyət daşıyır. Bu analiz vasitəsilə şirkət öz güclü və zəif tərəflərini, qarşısına çıxan fürsətləri və təhlükələri tam şəkildə anlaya bilər. SWOT analizi həm də qərar qəbul etmə prosesində strateji addımlar atmaq üçün çox faydalıdır. Məsələn, bir təşkilat SWOT analizi vasitəsilə öz potensialını daha yaxşı dərk edir, strateji üstünlüklərini artırır və riskləri minimuma endirir.
Bu analiz şirkətlərin uzunmüddətli planlaşdırmasına da kömək edir. Gələcəkdə qarşıya çıxan hər hansı bir çətinlik üçün əvvəlcədən hazırlıqlı olmaq, şirkətlərin daha çevik və dayanıqlı olmasını təmin edir.
SWOT analizi hazırlamaq üçün ilk növbədə şirkətin və ya layihənin həm daxili, həm də xarici mühitlərini dərin şəkildə təhlil etmək lazımdır. Aşağıdakı addımlar SWOT analizinin yaradılmasında əsasdır:
Daxili mühitin təhlili (Güclü və Zəif tərəflər): Şirkətin daxili potensialını araşdıraraq hansı sahələrdə güclü və zəif olduğunu müəyyən edin. Güclü tərəfləriniz hansı sahələrdə üstünlük təmin edir? Zəif tərəfləriniz hansılardır və bunları necə təkmilləşdirə bilərsiniz?
Xarici mühitin təhlili (Fürsətlər və Təhlükələr): Şirkətin qarşılaşdığı xarici imkanlar və risklər nələrdir? Hansı bazar dəyişiklikləri və texnoloji yeniliklər şirkətinizə fürsət yarada bilər? Potensial təhlükələrdən necə qaçmaq olar?
SWOT matrisinin yaradılması: Təhlil etdiyiniz məlumatları dörd hissəyə bölərək SWOT matrisini yaradın. Bu matris vasitəsilə güclü və zəif tərəflərinizi, fürsət və təhlükələrinizi vizual şəkildə görmək asan olacaq.
Strategiyalar hazırlamaq: SWOT matrisinin nəticələrinə əsaslanaraq, şirkətin strateji planını qurun. Güclü tərəflərinizi necə istifadə edərək zəif cəhətlərinizi aradan qaldıra bilərsiniz? Fürsətlərdən necə faydalanaraq təhlükələrdən qaçmaq olar.
SWOT analizinin əsas məqsədi balansı qorumaqdır. Güclü tərəflərinizi artıraraq zəif cəhətlərinizi necə inkişaf etdirə biləcəyinizə fokuslanmaq vacibdir. Eyni zamanda, fürsətləri qiymətləndirərək təhlükələrə qarşı hazırlıqlı olmaq lazımdır.
Balanslı SWOT analizi qurmaq üçün:
SWOT analizi üçün vaxt tələb olunan layihənin və ya şirkətin ölçüsündən asılıdır, lakin ümumilikdə bir neçə gün və ya həftə çəkə bilər.
Bu analiz hər bir biznes, təşkilat və ya fərd üçün yararlıdır. İstənilən səviyyədə fəaliyyət göstərən qurumlar SWOT analizindən faydalana bilər.
SWOT analizi, qərar qəbul etmək, bazar strategiyalarını təkmilləşdirmək və potensial riskləri azaltmaq üçün istifadə olunur.
Hər bir komponent önəmlidir, lakin uğurlu bir strateji üçün güclü tərəflər və fürsətlərdən düzgün istifadə vacibdir.
Bazardakı dəyişikliklərə görə, SWOT analizi müəyyən müddət ərzində yenidən baxılmalıdır. Ümumiyyətlə, ildə bir dəfə nəzərdən keçirmək məsləhətdir.
.webp "Flag of United Kingdom")
