Lazy Loading nədir?

"Lazy loading" — azərbaycan dilində desək, "tənbəl yükləmə" — veb səhifə və tətbiqlərdə istifadə olunan optimallaşdırma texnikasıdır. Bu metodun əsas məqsədi, səhifəyə daxil olduqda bütün resursların dərhal yüklənməsinin qarşısını almaqdır. Əvəzində, yalnız istifadəçinin ekranına daxil olan və ya yaxınlaşan kontent (məsələn, şəkillər, videolar, iframe-lər və s.) yüklənir.

Bu, həm səhifənin ilk açılış sürətini artırır, həm də server və istifadəçi cihazı resurslarının daha səmərəli istifadə olunmasına imkan verir. Beləliklə, sayta girən istifadəçi daha sürətli və axıcı təcrübə yaşayır, həm də lazım olmayan məlumatlar boş yerə yüklənmir.

Hansı Hallarda Lazy Loading Tətbiq Olunur?

Lazy loading texnikası veb səhifələrdə müxtəlif resursların yüklənməsini optimallaşdırmaq üçün istifadə olunur. Bu texnika xüsusilə böyük miqdarda məlumat və ya media elementləri olan səhifələrdə çox faydalıdır. Gəlin, bu texnikanın tətbiq olunduğu əsas sahələri bir-bir nəzərdən keçirək:

📷 Şəkillər

Veb səhifələrdə şəkillər ən çox yer tutan və yükləmə müddətinə təsir edən elementlərdəndir. Lazy loading sayəsində şəkillər yalnız istifadəçi onlara yaxınlaşdıqda (yəni görüntü sahəsinə daxil olduqda) yüklənir. Bu, blog yazıları, məhsul kataloqları və xəbər saytlarında xüsusilə faydalıdır.

🎥 Video və iFrame-lər

YouTube və digər video platformalarından yerləşdirilmiş videolar və iframe-lər səhifənin yüklənməsini ləngidə bilər. Lazy loading bu elementlərin yalnız istifadəçi həmin hissəyə gəldikdə yüklənməsini təmin edir. Bu da səhifənin daha sürətli yüklənməsinə və mobil cihazlarda trafikə qənaət edilməsinə kömək edir.

⚙️ JavaScript komponentləri

Müasir veb tətbiqlərində çoxsaylı JavaScript komponentləri istifadə olunur. Bəzi komponentlər yalnız istifadəçinin müəyyən hərəkətindən sonra lazım olur. Məsələn, "modal", "dropdown", "tooltip" kimi komponentlərə lazy loading tətbiq olunaraq performans optimallaşdırıla bilər.

📱 Mobil tətbiqlərdə istifadə

Mobil tətbiqlərdə də lazy loading texnikası geniş istifadə olunur. Xüsusilə zəif şəbəkə bağlantısı və məhdud resurslar olan cihazlarda bu metod istifadəçi təcrübəsini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırır. Məsələn, sosial media tətbiqlərində istifadəçi aşağıya endikcə şəkillər və videolar sonradan yüklənir.

🧩 Dinamik kontent və SPA-lar

Single Page Application (SPA) quruluşuna malik veb tətbiqlərdə komponentlərin yalnız istifadəçi tərəfindən çağırıldıqda yüklənməsi performansı əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Bu, həm brauzer resurslarına qənaət edir, həm də istifadəçinin ehtiyac duyduğu anda kontenti çatdırır.

🚀 Lazy Loading-in Faydaları

Lazy loading – təkcə texniki bir hiylə deyil, əslində veb performans və istifadəçi təcrübəsi üçün əvəzolunmaz bir optimallaşdırma texnikasıdır. Gəlin bu texnikanın əsas üstünlüklərini daha ətraflı şəkildə izah edək:

⚡️ Yükləmə sürətinin artması

Ən mühüm üstünlüklərdən biri, səhifənin ilkin yükləmə sürətinin artmasıdır. Ənənəvi yükləmə zamanı bütün şəkillər, videolar və digər resurslar dərhal yükləndiyi halda, lazy loading yalnız görünən və ya yaxınlaşan elementləri yükləyir. Bu isə ilk açılış müddətini xeyli qısaldır və istifadəçinin gözləmə müddətini azaldır.

📉 Server və şəbəkə resurslarının səmərəli istifadəsi

Bütün kontenti eyni anda yükləmək həm serverə, həm də istifadəçi cihazının resurslarına əlavə yük salır. Lazy loading isə yalnız lazım olan resursları yükləməklə bu yükü azaldır. Bu xüsusilə mobil istifadəçilər üçün daha az data istifadəsi və daha az enerji sərfiyyatı deməkdir.

🔎 SEO-ya müsbət təsiri

Doğru tətbiq edildikdə lazy loading SEO baxımından da faydalıdır. Saytın yükləmə sürəti Google-un Core Web Vitals metrikalarına təsir göstərir və sürətli saytlar daha yüksək sıralarda yer alır. Bundan əlavə, noscript elementləri və strukturlaşdırılmış məlumatlar vasitəsilə Google botları bu kontenti düzgün indeksləyə bilir.

😊 İstifadəçi təcrübəsinin yaxşılaşdırılması

İstifadəçi daha sürətli və axıcı təcrübə ilə qarşılaşır. Saytın ağır kontentlə yüklənməsi əvəzinə, istifadəçi gördüyü məzmunla dərhal qarşılaşır və bu, onun saytda daha uzun müddət qalmasına səbəb ola bilər. Həmçinin scroll etdikcə tədricən yüklənən kontent diqqəti yayındırmadan təbii bir keçid hissi yaradır.

📱 Mobil cihazlar üçün idealdır

Mobil internet istifadəçilərinin sayı durmadan artır və onlar çox zaman zəif şəbəkə ilə qarşılaşırlar. Lazy loading bu hallarda onların ehtiyac duyduğu kontenti gecikmədən təqdim etməyə kömək edir. Eyni zamanda batareya sərfiyyatını və data istifadəsini azaldır.

Tez-tez verilən suallar (FAQ)

1. Lazy Loading mobil cihazlarda necə işləyir?

Mobil brauzerlər də bu texnikanı dəstəkləyir və performansı əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırır.

2. Lazy Loading SEO-ya mənfi təsir edə bilərmi?

Doğru tətbiq olunmazsa, ola bilər. Amma noscript elementləri ilə bu risklər azaldıla bilər.

3. Hansı brauzerlər Lazy Loading-i dəstəkləyir?

Əksər müasir brauzerlər, xüsusilə Chrome və Firefox bu texnikanı dəstəkləyir.

4. WordPress-də Lazy Loading necə aktiv edilir?

Yeni versiyalarda avtomatik aktivdir, lakin pluginlər ilə əlavə nəzarət mümkündür.

5. Lazy Loading videolar üçün də keçərlidirmi?

Bəli. YouTube iframe-ləri və digər video platformaları üçün də tətbiq edilə bilər.

Lazy Loading nədir? Saytın sürətini artır