404 xətası nədir və necə düzəldilir?

404 Xətası nədir?

404 xətası — internetdə brauzer vasitəsilə bir veb səhifəyə daxil olmaq istədikdə və həmin səhifə serverdə tapılmadıqda göstərilən standart HTTP cavab kodudur. Bu xəta əslində "Not Found" (Tapılmadı) mənasına gəlir.

404 Xətasının Əsas Səbəbləri

404 xətası, istifadəçinin sorğu etdiyi URL-in (veb ünvanın) mövcud olmadığını bildirir. Bu, bir çox hallarda aşağıdakı səbəblərdən baş verir:

• Səhifə silinmiş və ya köçürülmüşdür.
   
• URL-də yazı (tipik) xətası mövcuddur.
   
• Səhifə heç vaxt mövcud olmayıb.
   
• Link köhnəlib və artıq işləmir.
   

Texniki olaraq necə işləyir?

İstifadəçi bir URL daxil etdikdə, brauzer həmin ünvanı serverə göndərir. Əgər server bu URL-ə uyğun heç bir səhifə tapmasa, cavab olaraq HTTP status kodu 404 göndərir. Bu status kodu brauzer tərəfindən oxunaraq istifadəçiyə “404 Not Found” mesajı kimi göstərilir.

404 səhifəsinin məqsədi nədir?

404 səhifəsi istifadəçiyə saytın həmin səhifəsinin mövcud olmadığını bildirməklə yanaşı, onu saytda başqa bir yerə yönləndirmək və ya alternativ səhifələr təklif etmək üçün bir fürsətdir. İstifadəçi təcrübəsini qorumaq üçün çox zaman bu səhifələr fərdiləşdirilir.

Nümunə:

Tutaq ki, bir istifadəçi www.sizinvebsayt.com/haqqimizda səhifəsinə daxil olmaq istəyir, amma həmin səhifə artıq mövcud deyil və yönləndirmə də qurulmayıb. Bu zaman 404 xətası baş verir və istifadəçiyə səhifənin tapılmadığını bildirən bir səhifə göstərilir.

Qısaca desək, 404 xətası ziyarətçinin axtardığı səhifənin serverdə mövcud olmadığını bildirən texniki siqnaldır və düzgün idarə olunmadıqda həm SEO, həm də istifadəçi təcrübəsi baxımından zərər verə bilər.

404 Xətalarını Necə Aşkar Etmək Olar?

404 xətası – istifadəçi bir veb səhifəyə daxil olmaq istədikdə və həmin səhifə serverdə mövcud olmadıqda qarşıya çıxan bir xəta növüdür. Bu xəta səhifənin silinməsi, URL-in yanlış yazılması və ya linkin köhnəlməsi səbəbilə yarana bilər. Sayt sahibləri və SEO üzrə çalışan mütəxəssislər üçün bu xətaları erkən mərhələdə tapmaq olduqca vacibdir. Çünki bu tip səhvlər istifadəçi təcrübəsini zəiflədir və saytın axtarış sistemlərindəki görünürlüğünü azalda bilər.

Gəlin, bu səhvləri aşkar etməyin əsas yollarına birlikdə baxaq.

1. Google Search Console ilə aşkarlama

Google-un sayt sahibləri üçün təqdim etdiyi bu alət, səhifələrin indekslənməsi ilə yanaşı, texniki problemləri də göstərir. Bu platformaya saytınızı əlavə etdikdən sonra Google-un sizin saytınızı tarayaraq hansı səhifələrdə problem aşkarladığını görə bilərsiniz. Xüsusilə mövcud olmayan və "tapılmadı" kimi qeyd edilən səhifələr burada siyahı şəklində təqdim olunur.

Bu məlumatları araşdıraraq:

• Hansı səhifələrin artıq mövcud olmadığını,
   
• Hansı səhifələrə xarici və ya daxili keçidlər olduğunu,
   
• Və bu səhvlərin nə zaman aşkar edildiyini görə bilərsiniz.
   

Bu sizə həmin səhvləri düzəltmək və ya uyğun şəkildə yönləndirmək üçün imkan yaradır.

2. SEO analiz proqramları ilə texniki yoxlama

Saytınızı daha dərindən təhlil etmək istəyirsinizsə, Screaming Frog, Ahrefs, Semrush kimi alətlərdən istifadə edə bilərsiniz. Bu proqramlar saytınızı avtomatik şəkildə tarayır, bütün səhifələri yoxlayır və status kodlarını göstərir.

404 status koduna malik səhifələr ayrıca qeyd olunur. Bu da sizə:

• Həmin səhifəyə hansı digər səhifələrin keçid etdiyini,
   
• Bu səhifələrin hansı səhifələrlə əlaqəli olduğunu,
   
• Və səhvlərin nə qədər geniş yayıldığını görmək imkanı verir.
   

Bu cür analizlər, xüsusilə böyük saytlar üçün əvəzolunmazdır.

3. Saytınıza gələn istifadəçi davranışlarını təhlil etmək

Əgər saytınızda fərdi 404 səhifəsi (məsələn, “Səhifə tapılmadı” yazısı olan səhifə) yaradılıbsa, istifadəçilərin bu səhifəyə necə gəldiklərini təhlil etməklə də problemləri tapa bilərsiniz.

Burada aşağıdakı suallara cavab axtarmaq faydalı olacaq:

• İstifadəçi bu səhifəyə necə düşdü?
   
• Hansı səhifədən bu səhv səhifəyə yönləndirildi?
   
• Bu səhifəyə nə qədər istifadəçi daxil olub?
   
• İstifadəçi bu səhifəyə daxil olduqdan sonra saytı tərk edib, yoxsa başqa səhifəyə keçib?
   

Bu məlumatlar sayəsində, hansı səhifədə qırıq linklər olduğunu, və ya hansı səhifəyə keçid verildiyini, lakin artıq mövcud olmadığını müəyyən etmək mümkündür.

4. Server qeydlərini yoxlamaq (log faylları)

Saytınız özəl serverdə yerləşirsə və texniki bilikləriniz varsa, server loglarını da təhlil edə bilərsiniz. Bu qeydlər bütün istifadəçi sorğularını, səhifə ünvanlarını və status kodlarını göstərir.

Məsələn, bir istifadəçi səhifəyə daxil olduqda və həmin səhifə mövcud deyilsə, log faylında bu hadisə “404” kimi qeyd olunur. Bu faylları analiz edərək:

• Hər gün və ya həftəlik hansı səhifələrdə 404 xətası baş verdiyini,
   
• Həmin səhifələrə neçə dəfə daxil olunduğunu,
   
• Hansı IP və ya cihazlardan istifadə edildiyini öyrənə bilərsiniz.
   

5. WordPress saytları üçün plugin-lərdən istifadə

Əgər saytınız WordPress üzərində qurulubsa, xüsusi plugin-lər vasitəsilə 404 səhvlərini asanlıqla aşkarlaya bilərsiniz.

Bu plugin-lər:

• Saytınızdakı qırıq linkləri tapır,
   
• 404 səhifələrə avtomatik yönləndirmə qurur,
   
• Həmin səhvlərin hansı səhifədən gəldiyini göstərir.
   

Beləliklə, heç bir texniki kodlaşdırmaya ehtiyac olmadan səhvləri idarə edə bilərsiniz.

404 Xətasını Necə Həll Etmək Olar?

404 xətası — ziyarətçinin daxil olmaq istədiyi veb səhifənin serverdə tapılmadığını göstərən mesajdır. Bu xəta istifadəçi təcrübəsinə mənfi təsir göstərə bilər, həmçinin saytın SEO performansına da zərər verə bilər. Lakin bu problemi düzgün yanaşma ilə asanlıqla aradan qaldırmaq mümkündür. Gəlin, 404 xətasını həll etməyin ən effektiv yollarına nəzər salaq.

Yönləndirmə (Redirect) Qurmaq

Əgər bir səhifə silinibsə və ya URL dəyişibsə, istifadəçilərin boş səhifəyə düşməməsi üçün 301 yönləndirmə qurmaq ən yaxşı üsuldur.

301 yönləndirmə nədir?

Bu daimi yönləndirmə növüdür. Sayta gələn istifadəçi və axtarış motorları avtomatik olaraq yeni səhifəyə ötürülür.

Sitemap və daxili linkləri yeniləmək

Əgər saytda URL-lər dəyişibsə və ya səhifələr silinibsə:

• Sitemap.xml faylını yeniləmək,
   
• Daxili keçid verdiyiniz bütün səhifələrdə həmin URL-ləri yeni versiyası ilə əvəzləmək vacibdir.
   

Bu, həm istifadəçilər, həm də axtarış motorları üçün daha doğru və təmiz bir istiqamət təmin edəcək.

Qırıq linkləri tapıb düzəltmək

Sayt daxilində və ya xarici resurslarda olan qırıq (broken) linklər 404 səhvlərinə səbəb olur. Bu linkləri tapmaq üçün müxtəlif vasitələrdən istifadə etmək olar:

• SEO alətləri (məsələn, Screaming Frog, Ahrefs)
   
• WordPress plugin-ləri (Broken Link Checker)
   
• Manuell yoxlama – məqalələrdəki linkləri nəzərdən keçirmək
   

Qırıq linkləri ya silmək, ya da düzgün səhifəyə yönləndirmək lazımdır.

Tez-tez Verilən Suallar (FAQ)

404 xətası sayta zərər verirmi? 

Bəli, xüsusən çox olduqda SEO və istifadəçi təcrübəsinə zərər verə bilər.

404 səhifəsini necə fərdiləşdirə bilərəm? 

HTML/CSS ilə və ya CMS-dəki tema fayllarından istifadə etməklə dəyişdirilə bilər.

Google 404 səhifələri indeksləyirmi? 

Xeyr, Google bu səhifələri indeksləmir, amma yönləndirmə etmədikdə onları aşkar edir.

WordPress-də 404 xətasını necə həll edə bilərəm? 

Redirection kimi pluginlərdən istifadə edə və ya .htaccess faylını redaktə edə bilərsiniz.

404 səhifəsinə nə əlavə etmək məsləhətdir? 

Axtarış çubuğu, əsas linklər, əyləncəli mesaj və brendə uyğun dizayn.